ງານບຸນທີ່ມີສີສັນນີ້ແມ່ນຊ່ວງເວລາສໍາລັບການເຊື່ອມສານສໍາພັນກັບຄອບຄົວ ແລະ ໝູ່ເພື່ອນມິດສະຫາຍ.
ເຜົ່າມົ້ງ ແມ່ນໜຶ່ງໃນຊົນເຜົ່າທີ່ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນດີໃນປະເທດລາວເປັນຊົນເຜົ່າທີ່ພາກພູມໃຈໃນຕົວຕົນຄວາມເປັນເອກະລັກ ແລະ ມີການປົກປັກຮັກສາວັດທະນະທຳຂອງຕົນໄວ້ເປັນຢ່າງດີ, ພວກເຂົາມີພາສາເວົ້າ ແລະ ພາສາຂຽນຂອງຕົນເອງ ແລະ ດ້ວຍຈໍານວນປະຊາກອນທີ່ກວມເອົາປະມານ 9% ຂອງປະຊາກອນທັງໝົດ ຖືເປັນຊົນເຜົ່າທີ່ໃຫຍ່ທີ່ສຸດອັນດັບ 3 ຂອງປະເທດລາວ. ຊົນເຜົ່າມົ້ງ ເລີ່ມຍົກຍ້າຍຖິ່ນຖານຈາກທາງພາກໃຕ້ຂອງປະເທດຈີນ ເຂົ້າມາຢູ່ປະເທດລາວນັບຕັ້ງແຕ່ສະຕະວັດທີ 19. ພວກເຂົາອາໄສຢູ່ທາງພາກເໜືອ ແລະ ພາກກາງຂອງປະເທດເປັນສ່ວນຫຼາຍ ເຊິ່ງກວມເອົາ ແຂວງ ຊຽງຂວາງ, ຫຼວງພະບາງ, ອຸດົມໄຊ, ຫຼວງນໍ້າທາ, ໄຊຍະບູລີ, ໄຊສົມບູນ, ວຽງຈັນ, ແລະ ບໍລິຄຳໄຊ. ໃນປັດຈຸບັນ, ພວກເຂົາມີປະຊາກອນທີ່ເປັນຊາວອົບພະຍົບຈໍານວນຫຼາຍໃນຕ່າງປະເທດເຊັ່ນ ສະຫະລັດອາເມລິກາ, ອົດສະຕາລີ ແລະ ນັບທັງ ກີອານາຝຣັ່ງ ທີ່ຢູ່ໃນທະວີບອາເມລິກາໃຕ້.
ໃນອະດີດ, ຊົນເຜົ່າມົ້ງ ຈະຖືກເອີ້ນວ່າ ລາວສູງ.ລາວສູງ ໝາຍເທິງຄົນລາວທີ່ຢູ່ເທິງພູສູງ ແລະ ຄໍາດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກນຳໃຊ້ໂດຍລັດຖະບານ ເພື່ອອີງໃສ່ສະຖານທີ່ທີ່ຊາວເຜົ່າມົ້ງເຄີຍຕັ້ງຖິ່ນຖານຢູ່. ເຖິງຢ່າງໃດກໍ່ຕາມ, ຊື່ດັ່ງກ່າວແມ່ນບໍ່ຖືເປັນຊື່ເອີ້ນທີ່ເປັນທາງການອີກຕໍ່ໄປ ແລະ ໂດຍທົ່ວໄປແມ່ນຊາວເຜົ່າມົ້ງຈະມັກໃຫ້ເອີ້ນຕາມຊື່ຊົນເຜົ່າຂອງພວກເຂົາຫຼາຍກວ່າ.
ໃນຊ່ວງເດືອນທັນວາ ຫຼື ເດືອນມັງກອນ ຊາວເຜົ່າມົ້ງຈະມີການສະເຫຼີມສະຫຼອງບຸນປີໃໝ່ມົ້ງ (ບຸນກິນຈຽງ) ເຊິ່ງເອີ້ນວ່າ Noj Peb Caug (ອອກສຽງ ນໍ່ເປເຈົ່າ). ບັນດາຄອບຄົວເຜົ່າມົ້ງ ຈະພາກັນຮ່ວມໂຕກັນໃນມື້ນີ້ ເພື່ອເຮັດເຂົ້າໜົມ ຖວາຍເຄື່ອງບູຊາແກ່ບັນພະບຸລຸດ ແລະ ແບ່ງປັນອາຫານກັບຍາດຕິພີ່ນ້ອງ ແລະ ເພື່ອນມິດສະຫາຍຢູ່ທີ່ເຮືອນຂອງພວກເຂົາ.
ສໍາລັບບັນດາຕົວເມືອງເຊັ່ນ: ຫຼວງພະບາງ, ໂພນສະຫວັນ, ແລະ ເຂດນອກເມືອງຂອງວຽງຈັນທີ່ມີປະຊາກອນເຜົ່າມົ້ງເປັນຈໍານວນຫຼາຍ, ການສະເຫຼີມສະຫຼອງບຸນກິນຈຽງແບບລວມສູນແມ່ນຈະຖືກຈັດຂຶ້ນຢູ່ສະຖານທີ່ກາງແຈ້ງເຊິ່ງແກ່ຍາວເປັນເວລາໜຶ່ງອາທິດເຕັມ. ໃນງານສະເຫຼີມສະຫຼອງດັ່ງກ່າວຈະມີຫຼາກຫຼາຍກິດຈະກຳບໍ່ວ່າຈະເປັນ ກິລາໝາກຂ່າງ, ຍິງໜ້າເກັກ, ສິລະປະຟ້ອນລໍາ ແລະ ຮ້ອງເພງ, ການສູ້ງົວ ແລະ ໂຍນໝາກຄອນ. ການສະແດງເຄື່ອງດົນຕີ qeej ທີ່ມີລັກສະນະຮູບຊົງຍາວຢ່າງເປັນເອກະລັກສະເພາະ (ເປັນເຄື່ອງດົນຕີປະເພດເປົ່າທີ່ຖືກເອີ້ນວ່າ ແຄນ ໃນພາສາລາວ) ແມ່ນການສະແດງທີ່ເປັນທີ່ນິຍົມຫຼາຍ ເຊິ່ງບັນດານັກດົນຕີທີ່ມີຄວາມຊຳນິຊຳນານຈະສາມາດຟ້ອນລໍາ ແລະ ເຮັດກາຍະກຳໄປພ້ອມໆກັນ ຄຽງຄູ່ກັບການສືບຕໍ່ປະຄັບປະຄອງຮັກສາທໍານອງດົນຕີຂອງພວກເຂົາໄວ້.
ຊາວໜຸ່ມຊາຍ ແລະ ຍິງ ຈະພາກັນນຸ່ງເຄື່ອງພື້ນເມືອງທີ່ປະກອບໄປດ້ວຍສີສັນຫຼາກຫຼາຍ ເພື່ອຫວັງທີ່ຈະດຶງດູດໃຫ້ໄດ້ພົບກັບຜູ້ທີ່ຈະມາເປັນຄູ່ຄອງຂອງຕົນ. ສໍາລັບງານດັ່ງກ່າວ ນັກທ່ອງທ່ຽວແມ່ນເປັນທີ່ຍິນດີຕ້ອນຮັບໃຫ້ເຂົ້າຮ່ວມ ແລະ ຍັງສາມາດນຸ່ງຊຸດພື້ນເມືອງຖ່າຍຮູບ, ຫຼີ້ນເກມ ແລະ ຊົມການສະແດງຂອງປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນໄດ້ນໍາອີກ.
ແມ່ຍິງເຜົ່າມົ້ງຖືໄດ້ວ່າມີຊື່ສຽງໃນການຕໍ່າແຜ່ນແພຜ້າບາຕິກ ແລະ ຫຍິບຖັກ ປັກແສ່ວຫຼາຍ. ສຳລັບຜ້າບາຕິກຂອງເຜົ່າມົ້ງ, ແພປ່ານຈະຖືກນໍາມາແຊ່ໃສ່ກັບຂີ້ເຜິ້ງແລ້ວນໍາມາຍ້ອມສີແບບທໍາມະຊາດ. ຂີ້ເຜິ້ງຈະລະລາຍຕົວອອກແລ້ວເຜີຍໃຫ້ເຫັນລວດລາຍທີ່ເປັນສີຂາວ. ຜ້າດັ່ງກ່າວນີ້ ຈະຖືກນຳໃຊ້ເພື່ອຫຍິບເປັນສິ້ນສໍາລັບກຸ່ມ Mong Njua. ໂດຍທີ່ແຕ່ລະກຸ່ມລ້ວນແຕ່ມີຊຸດພື້ນເມືອງປະຈຳເຜົ່າຂອງຕົນ. ປັດຈຸບັນ, ເຄື່ອງນຸ່ງພື້ນເມືອງແມ່ນຈະຖືກໃສ່ໃນກາລະໂອກາດພິເສດເທົ່ານັ້ນເຊັ່ນ: ພິທີແຕ່ງດອງ ແລະ ປີໃໝ່.
ແປ ແລະ ຮຽບຮຽງໂດຍ ວັນນະແສງ ອິນສານ
ຮູບໂດຍ ພູນຊັບ ເທວົງສາ
